Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

ΚΡΗΤΗ ΒΟΤΑΝΑ & ΓΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ



Κρήτη, το νησί – ήπειρος γιατροσόφια και χορτάρια 
Ο Θεόφραστος, ο πατέρας της Βοτανικής αναφέρει: «όλοι οι θάμνοι και τα φυτά που φυτρώνουν στην Κρήτη είναι θεραπευτικά».
«Στην Κρήτη τα φυτά είναι τα καλύτερα του κόσμου», αναφέρει ο Πλίνιος. Η χλωρίδα της Κρήτης σε αριθμό φυτών, αντιστοιχεί με εκείνη της Μ. Βρετανίας και όλη η ελληνική χλωρίδα από τις πλουσιότερες στον πλανήτη έχει 5.000 είδη. Τα βουνά, οι ραχούλες και τα φαράγγια της Κρήτης μοσχοβολάνε: θυμάρι, φασκομηλιά, μαντζουράνα, δενδρολίβανο, αριγανιά, μαλοτήρα, φλισκούνι, αντωναΐδα, δίκταμο (έρωντα). Το κρητικό λάδανο είναι μοναδικό. Αλλά και τα άγρια χόρτα όπως η αντράκλα, το σταμναγκάθι κ.α. «Πιάνει το χόρτο όπου θες, γνωρίζει και το ξέρει και τη γιατρειά πάσα αρρώστιας δύναται να την εύρη» από τα φυτά φάρμακα ο γεροβοσκός.
Οι Κρητικοί χρησιμοποιούσαν από τη Μινωϊκή Εποχή (3.000 π.Χ.) λιτή, φυσική διατροφή και απλές φυσικές θεραπευτικές.
«Σύναξε το Μάιο μήνα τα φύλλα της παπαρούνας, ήγουν κουτσουνάδας, κάμε την σκόνιν, έχε την φυλαγμένην και όταν πλευρωθή τινάς δίδε του και πίνει 1,5 δράμι με νερό βοϊδόγλωσσου και ας φυλάττεται από τα ενάντια και από το κρασίν.» Αυτά συνιστά για τον πλευρίτην ο μοναχός Αγάπιος Λάνδος (1674) στο «Γεωπονικόν».
Άλλες γιατροσοφικές συμβουλές: 
- «Ότι να όμως το κρύγιο δεν περνά και πονάει η πλευρά, κοπανίζουνε σιναπόσπορο, τόνε λαδώνουνε και τάκα μια τόνε κολλούνε και τόνε δένουνε στη ράχη. Τον αφήνουνε ύστερα εκειά ώσπου να φουσκώσει».
- «Ότι και να κτυπήση κιανείς ποθές και μπλαβίσει χωρίς να ξεματώσει, κοπανίζουνε κρεμμύδια και τα θέτουνε απάνω».
- Για το τσίμπλημα στα μάτια, όπου τα ματοτσίνορα είναι κολλημένα, θαυματουργό κολλύριο είναι το κάτουρο. Επίσης αφεψήματα βοτάνων για πλύσεις ματιών (χαμομήλι κ.α.).

Θεραπευτικά βότανα της Κρήτης (απόσπασμα από το βιβλίο της Ε. Φραγκάκη «Συμβολή εις την δημώδη ορολογία των φυτών», Αθήνα, 1969)
1. Αβάρσαμος ή βάρσαμος = ηδύοσμος. Μυριστικό βλαστάρι, αντιεμετικό. Πίνεται κατά της δυσπεψίας και διάρροιας. «Κοπανισμένος ωμός εν συνδυασμώ με τη φλούδα του πράσινου λεμονιού δένεται στο κούτελο και τσι μηλίγκους για την κεφαλαργιά».2. Αρισμαρί = δεντρολίβανο. Ο χυμός των φύλλων βοηθάει την πέψη και παύει τις οξυρεγμίες (ερυγές). «Αφέψημα δενδρολίβανου μαζί με πεντάνευρο (φύλλα) βοηθά στη θεραπεία για το στρούφισμα της μέσης (ξαφνική ισχιαλγία). Ποσιδοσία: 3 φορές ανά ημέρα».3. Έρωντας ή δίχταμο ή στομαχοβότανο Ορίγανον η δίκταμος. Θεραπεύει τη δυσοσμία του στόματος, βοηθά την πέψη, σταματά την αιμορραγία. Ο Ιπποκράτης ονομάζει το δίκταμο «κρητικόν», γιατί είναι ενδημικό φυτό. Είναι εμμηναγωγό. Ο ιατρός Αέτιος χρησιμοποιούσε το δίκταμο σε έμπλαστρα και αλοιφές και ως επουλωτικόν.4. Κουτσουνάδα – παπαρούνα μήκων η ροιάς. Είναι θεραπευτική και τονωτική. Το ζουμί των φύλλων θεωρείται αναπλαστικό του αίματος. Μικρή ποσότητα ύπερων και πέταλων γίνονται σιροπάκι για να κοιμούνται τα μικρά.5. Πεντάνευρο αρνόγλωσσο το λογχοειδές. Εξόχως θεραπευτικό για τις αρθροπάθειες, την ισχιαλγία (στρούφισμα της μέσης). Κοπανισμένα φύλλα επιτίθενται σε πρησμένα πόδια και αρθροπάθειες. Ωμό επίσης κοπανισμένο επιτίθεται στα σφηγγοδαγκώματα. (Αγαπίου Λάνδου «Γεωπονικόν»).6. Αγκισάρος Λάδανο (Cistus Cretica). Ενδημικό φυτό της Κρήτης. Τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του εκκρίνουν είδος κομμεορητίνης που λέγεται λάδανο. Συλλέγεται με ειδικά εργαστήρια ή από τις τρίχες της αίγας που βόσκει λάδανο. Έχει δύναμη στυπτική, θερμαντική, μαλακτική, σκληρίας θεραπεύει. Θεωρείται φάρμακο αντιλοιμικό. «Για πόνους άρθρων και ρευματικές παθήσεις, κάνουν εντριβές με λάδανο».

Λοιπά κρητικά γιατροσόφια
• Για να φυτρώσουν τρίχες: «Βράσε την φλούδαν της πτελέας ήγουν φτηλιάς με νερόν και μετ’ εκείνον αλοίφου, έπειτα βάνε επάνω σκόνιν απήγανον».
• Περί τον βήχη και πτή ως λέγεται (ο ξερόβηχας): «Κοπάνισε ένα κυδώνι και βάλε βούτυρον ολίγον και απήγανον ολίγον και φλισκούνι τριμμένον και θέσε τα εις κάρβουνα να βράσουν και όταν μείνουν μισά ας πιη το ζουμί και ας φάγη το κυδώνι.»
• Έτερον: «Κοπάνησε τη ρίζα ξερόν θρίμπου πολλά καλά ψιλά, ανακάτωσέ την με μέλι και φάγε την να ωφεληθής.»
• Περί ανορεξίας: «Ξέρανε πιπεριές και κοπάνισέ τις και κάνε τις σκόνη την οποίαν βάνε εις το φαγί σου να σου κάνει όρεξη».
• Για να ξεμεθύσει ο μέθυσος: «Πότισε τον ξύδι δυνατόν. Ή δε και θέλεις να πιη και να μη μεθύση ας πιη μισό ποτήρι ελαιόλαδον.»

Γιατροσόφια για οξείες διαταραχές για τόνωση του οργανισμού και καθαρισμό του αίματος
• Βράζουμε φύλλα καρυδιάς και πίνουμε.• Για την κούραση και την αδυναμία: έγχυμα από ξερά φύλλα και άνθη αγριοτριανταφυλλιάς.• Επίσης άλλο αφέψημα από μείγμα τσουκνίδας, ταραξάκου και αχιλλέας. Πίνεται 4 φλιτζάνια την ημέρα.

Για πυρετούς (θέρμη)
• «Αγρωστέος ρίζας (αγριάδα) ήπιον δροσιστικόν και διουρητικόν προς πυρετούς και φλεγμονάς πεπτικόν και ουροποιητικόν οργάνων, δίδεται αφέψημα…»• Επίσης αφέψημα φύλλων ελιάς, ενώ το έγχυμα για νευρική υπερένταση.• Επίσης τσάι από άνθη κουφοξηλιάς (σαμπούκου) και πλαγιάζεις και σκεπάζεις καλά, να ιδρώνει και να αλλάξει, θεραπεύεται.

Παυσίπονα
• Ο πόνος είναι στοιχείο των ασθενειών και των ατυχημάτων, ιδίως όταν αυτές επιδεινώνονται, τα δε παυσίπονα τα οποία παρέχονται στη φυσιολογική θερμοκρασία του αρρώστου, καταστέλλουν τον πόνο.

Για πονοκέφαλο
• «Ξαπλώνετε και απλώνετε στο μέτωπό σας μια κομπρέσα βρεγμένη με αφέψημα μέντας, λεβάντας ή χαμομηλιού (φυτά με χαλαρωτικές ιδιότητες). Ξαπλώστε χωρίς φως».• Κατάπλασμα με κεράσια πάνω στο μέτωπο.

Για την ημικρανία
• «Τοποθετήστε στο μέτωπο κομπρέσες ποτισμένες σε έγχυμα μελισσόχορτου. Επίσης, το αφέψημα του βασιλικού αλλά και φρέσκα φύλλα δυόσμου σε κομπρέσες».

Για στομαχόπονο (από στρες ή παγωμένο νερό)
• Μίγμα βοτάνων αφέψημα από μελισσόχορτο αγγελική - γλυκόριζα*
* όχι χρήση από υπερτασικούς

Για πονόδοντο
• «Βάλτε στο δόντι γαρύφαλλο, πιπεράτη μέντα, φασκόμηλο ή σκόρδο κοπανισμένα». 
• 
Όταν στάζουν τα ούλα και τρέχουν αίμα: «Βράζονται ακρόβλαστα μερσινίας (μυρτιάς) μαζί με φύλλα ρίγανης για αρκετή ώρα και το ζουμί αυτό το βάζουν στο στόμα».

Για δυσοσμία του στόματος
• Χρησιμοποιούμε κοπανισμένους σπόρους σέλινου μαζί με μαστίχα, ρητίνη της αλόης, δάφνη.

Για συνάχι
• «Καθαρίζετε τη μύτη με ένα χλιαρό αφέψημα θυμαριού (2 κλαδάκια για ένα φλιτζάνι νερό).

Για πονόλαιμο
• «Κάνετε γαργάρα με το υγρό: 2 κουταλάκια αλάτι, το χυμό ενός λεμονιού, 1 ποτήρι ζεστό νερό (μην το πιείτε είναι εμετικό)».• «Κάνετε γαργάρα με αφέψημα φασκόμηλου».

Για διάρροια
• Βάλτε 2-3 κουταλάκια καφέ με λεμόνι ξινό, ανακατέψτε και ρουφήξτε το.

Για την αϋπνία
• Ένα κλωνάρι θυμάρι, μερικά φύλλα δάφνης και μια σταγόνα αιθέριο έλαιο λεβάντας κάτω από το μαξιλάρι βοηθούν στον ύπνο.• Έγχυμα λεβάντας (3 πρέζες λουλούδια). Το πίνετε πριν πάτε για ύπνο.

Για τους κάλους
• Σκόρδο (σκελίδα) πάνω στον κάλο (συγκρατείται με λευκοπλάστ), που το αλλάζετε πρωί και βράδυ, έως ότου ο κάλος εξαφανίζεται.

Για άφθες
• Αφέψημα (λουλούδια) μολόχας. Βάζετε με ένα βαμβακάκι πάνω στις άφθες μερικές φορές την ημέρα.

Για λαρυγγίτιδα
• Αφέψημα από μια πρέζα φύλλα Αλθαίας, φύλλα και άνθη μολόχας και άνθη θυμαριού. Ποσιδοσία: 3-4 φορές την ημέρα.

Για λόξυγκα
• Μάσησε μερικά φύλλα δυόσμου και θα σταματήσει.

Για γρίπη κρυολόγημα
• Αφέψημα από ζαμπούκο, φιλιπέντουλα, γλυκόριζα (σε υπέρταση όχι η γλυκόριζα). Για βήχα: έγχυμα λεβάντας ή μολόχας, πίνετε μεταξύ των γευμάτων.

Για βρογχίτιδα

• 
Έγχυμα ευκάλυπτο (25γρ. φύλλα σε1 λίτρο νερό).

Φυσικό αντιβιοτικό
• Αφέψημα: ετοιμάστε μίγμα βοτάνων σε ίσα μέρη με φασκόμηλο (όχι σε υπέρταση), θυμάρι, μελισσόχορτο. Πίνετε 3 φορές την ημέρα.• Μίγμα για εισπνοές: Ρίχνετε 4 κουταλάκια φύλλα ευκαλύπτου σε μισό λίτρο βραστό νερό. Βάλτε μια πετσέτα στο κεφάλι, κλείστε τα μάτια και κάντε εισπνοές.

Για τόνωση της κυκλοφορίας του αίματος.
• Ρίξτε σε μια κατσαρόλα 4 λίτρα κρύο νερό και 500γρ ξερό θυμάρι. Αφήστε το να κάτσει για 15 λεπτά και ύστερα βράστε το σε χαμηλή φωτιά για 10 λεπτά. Προσθέστε το αφέψημα στο χλιαρό νερό της μπανιέρας και απολαύστε αυτό το ευεργετικό και αρωματικό μπάνιο για 20 λεπτά. 
http://www.myhealthmarket.gr/

του Νικόλαου Σαμαρίδη Βοτανολόγος Α.Π.Θ. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου